Maryja na Valdocco

24 kwietnia 2018

Szczególnym znakiem obecności Maryi Wspomożycielki na Valdocco w Turynie jest obraz Maryi Wspomożycielki umieszczony w nastawie ołtarza głównego, znany na całym świecie i czczony jako Madonna ks. Bosko.

Na Valdocco jest wiele innych obrazów i figur Maryi, obecność których jest do dzisiaj świadectwem pobożności, a właściwie maryjnej świętości ks. Bosko i wezwaniem skierowanym do nas, Córek Maryi Wspomożycielki, by tę świętość przedłużać.

Każdy z tych obrazów i każda z figur ma swoje miejsce i znaczenie w drodze rozwoju charyzmatu i dzieła na rzecz ewangelizacji i wychowania młodych.

Każdy z tych obrazów i każda z tych figur jest potwierdzeniem stałej aktualności słów z pierwszego snu: „Dam ci Mistrzynię. Ona cię wszystkiego nauczy”, ale jest także świadectwem odpowiedzi ks. Bosko, a potem całej Rodziny Salezjańskiej.

Pierwszą figurką Maryi w Oratorium

była figurka Pocieszycielki w kaplicy Pinardiego. Taka zwykła, prosta, darowana albo kupiona za niewielkie pieniądze w sklepie. Stoi ona do dziś w kaplicy Pinardiego w tym samym miejscu. Dlaczego Pocieszycielka? – Bo pod takim tytułem Maryja była czczona przez lud Turynu. Dla chłopców była znakiem obecności Maryi – Matki Boga znanej im z domu rodzinnego czy parafialnego kościoła.

Później do Oratorium przybyła druga figura Pocieszycielki.

Była to figura procesyjna z bliskiego sanktuarium Consolata w Turynie. Gdy zakupiono nową – poprzednią figurę ofiarowano ks. Bosko. Została ona umieszczona w kościele św. Franciszka Salezego. Niestety, podczas przenosin w latach sześćdziesiątych została zniszczona.

Najbardziej znaną figurą Maryi jest złocona figura umieszczona na kopule Bazyliki.

Nie przedstawia ona Maryi Wspomożycielki i nie przedstawia Maryi Niepokalanej, choć posiada pewne ich atrybuty, np. z daleka widoczna korona z gwiazd 12. W czasie, gdy powstawała ta figura, ks. Bosko był już zdecydowany, by czcić Maryję pod wezwaniem Wspomożycielki, ale... budowa bazyliki pod takim tytułem budziła sprzeciw władz miasta, więc figura Maryi widoczna z daleka nie nosiła tytułu, którego się obawiano. Ksiądz Bosko nazywał ją Matką Miłosierdzia.

Maryja z kopuły Bazyliki nie ma ani berła, ani korony, ani Dzieciątka. Jej prawa ręka jest podniesiona wysoko w geście błogosławieństwa. Przy tej figurze ważne jest wspomnienie jednego szczegółu. Na dwóch narożnikach kopuły umieszczone są także pozłacane figury św. Archaniołów Michała i Gabriela. Archanioł Michał trzyma zwycięski sztandar spod Lepanto, a archanioł Gabriel podaje Maryi złotą koronę. Ksiądz Lemoyne wspomina, że na pierwszym szkicu archanioł Gabriel też miał w ręku sztandar, na którym widniały cyfry 19, a po nich następowały dwa kwiaty - jakby wskazywały, zapowiadały datę nowego zwycięstwa Maryi.

Jest jeszcze jedna figura.

Ta jawi się bez cienia wątpliwości jako Niepokalana z cudownego medalika. Stała ona w zakrystii Bazyliki, tam gdzie ks. Bosko spotykał się z ludźmi, tam gdzie w jej imię dokonało się wiele cudów. Jest to piękna figura z białego marmuru podarowana ks. Bosko przez dobroczyńców z Francji. Do dziś znajduje się w portyku wewnętrznego dziedzińca naprzeciw wejścia do kaplicy Pinardiego.

Na Valdocco była też figura Niepokalanej nazywana Matką Bożą Alojzego Orione.

Figurę tę podarował księdzu Bosko na znak uznania i przyjaźni ks. Michał Cattaneo. Ksiądz Cattaneo pochodził z tej samej miejscowości co Alojzy Orione. Aojzy Orione jako wychowanek oratorium czasem podchodził pod figurę i modlił się takimi słowami: „Matko Boża, Ty jesteś z mojej miejscowości, więc proszę Cię........ Gdy dzieło ks. Orione rozwijało się, orioniści poprosili o figurę do swojego seminarium w Hiszpanii. I tam jest do dzisiaj.

Kaplica Najświętszych Serc

Już w rok po konsekracji Bazyliki pojawił się w niej nowy obraz. Był on umieszczony w kaplicy Najświętszego Serca Jezusa. W rzeczywistości obraz wykonany przez turyńskiego artystę Bonettiego jest obrazem wyraźnie maryjnym. Dziewica Maryja przedstawiona jest w postawie stojącej, z nakrytą głową, na tle aniołów i obłoków. Ma czerwoną suknię i niebieski obszerny płaszcz. Z sukni wylania się serce Matki. Na prawej ręce trzyma Dzieciątko, również stojące. Dzieciątko jest ubrane w białą tunikę, z której wyłania się serce. Dominująca postać Maryi wskazuje na to, że ks. Bosko chciał mieć w Bazylice obraz Najświętszego Serca Maryi.

Obecnie obraz ten znajduje się w Instytucie Salezjańskim w Casserta.

Wspomożycielka z roku 1871

Był jeszcze jeden obraz Wspomożycielki namalowany prze malarza Lorenzone. Dziś nie dysponujemy jego oryginałem, gdyż ten po prostu zaginął. Znamy go tylko ze szkicu lub kopii.

Na tym obrazie Lorenzone przedstawił Maryję ze wszystkimi jej atrybutami, wskazanymi przez jej wielkiego apostoła, ks. Bosko: z sercem (Matka ), z berłem (Królowa), wężem (Niepokalana Wspomożycielka), z kulą ziemską (Królowa świata).

Twarz jest taka sama jak u Wspomożycielki z ołtarza - piękna. Włosy i głowę nakrywa welon. Berło jest uniesione wysoko, a na jego szczycie jest niewielki krzyżyk. Postawa Maryi prezentuje drogę do zwycięstwa i moc zwycięstwa. Maryja jest w niebie, a pod jej stopami jest cala ziemia (już nie tylko Valdocco, jak na wielkim obrazie). Zwycięska Niepokalana, ukoronowana gwiazdami, z księżycem pod stopami,, miażdży łeb węża a jej płaszcz okrywa ziemię. Dzieciątko prawą ręką wskazuje na swoje serce, a lewą na serce swej matki.

To do tego obrazu ksiądz Bosko dopisał modlitwę: O, Maryjo, Dziewico potężna...

Obrazy, które były na Valdocco, nie są przypadkowym zbiorem. Można z nich odczytać drogę świętości maryjnej ks. Bosko i naszą. Można też w nich zobaczyć teologię maryjną ks. Bosko - teologię bardzo głęboką, choć prostą.

Pozwolę sobie na taką osobistą refleksję…

Po krzyżem stali Maryja i uczeń, Jan (Janek Bosko ). „Oto Matka Twoja” („Dam ci Mistrzynię”) – powiedział Jezus. Uczeń (ks. Bosko) wziął Ją do siebie (na Valdocco).

Pokorne i pełne żywej wiary wyznanie ks. Bosko na łożu śmierci: „Wszystko uczyniła Maryja”, jest dla mnie najpiękniejszym komentarzem do 12 rozdziału Apokalipsy św. Jana

Oto Wielki znak ukazał się na niebie, niewiasta obleczona w słońce... Niepokalana Wspomożycielka.

Na podstawie książki s. Paola Farioli. „Madonna ks. Bosko”

Oprac. s. Leokadia Wojciechowska FMA